ibuprofen nedir ve niçin kullanılır? Hangi ilaçların etken maddesidir?

ibuprofen birçok ilacın etken maddesi olarak kullanılan bir maddedir. En yaygın kullanıldığı şikayet ağrı şikayetleridir.

ibuprofen ağrı kesici özelliği sayesinde en çok ağrı tedavilerinde kullanılır.

Bunun dışında ibuprofen, bir non-steroidal anti-enflamatuvar ilaç etken maddesidir.

ibuprofen özellikle ağrı tedavisinde kullanılan birçok ilacın içinde etken madde olarak bulunur.

ibuprofen nedir ve niçin kullanılır?

• ibuprofen, steroid olmayan (non-steroidal) ağrı kesiciler grubuna aittir.
• Ateş düşürücü özelliğe sahiptir
• Etkili bir yangı gidericidir (anti-enflamatuar).
• Romatoid artrit, osteoartrit gibi hastalıkların tedavisinde ve grip semptomlarının hafifletilmesi için kullanılır.

Nasıl etki eder?

Prostaglandinler hayvanların vücudunda önemli görevleri olan yağ asitlerinden enzimatik olarak türeyen lipid bileşenleridir. Vücudumuzda meydana gelen hasar ve yaralanma gibi durumlarda vücudumuz tarafından salgılanan prostaglandin adlı moleküller vücutta ağrı, ödem, ateş ve yangıya neden olurlar.

ibuprofen, prostaglandin denilen bu moleküllerin vücuttaki üretimini engelleyerek vücutta ağrı, yangı ve ateşin oluşmasını önler.

Hangi hastalıklar için kullanılır?

ibuprofen’in kullanıldığı hastalıklara kısaca değinmiştik. Bunlar; romatoid artrit, osteoartrit gibi hastalıklar ve ağrı tedavisi, ateş düşürücü tedavi gerektiren hastalıklardır.

ibuprofen hangi ilaçlarda kullanılır?

ibuprofen ağrı kesici ilaçlarda, ateş düşürücü ilaçlarda ve non-steroidal anti-enflamatuvar ilaçlarda etken madde olarak kullanılır.

Dolayısıyla; yangı ve iltihaplanma, ağrı tedavisi ve ateş düşürücü tedavi amacıyla kullandığınız ilaçların etken maddesi ibuprofen olabilir. Bunun için ilgili ilacın kullanma kılavuzundan etken maddesini kontrol ediniz.

Özel kullanım durumları ve dikkat edilecek hususlar

1. Klinik çalışmalar, özellikle yüksek dozda (örneğin günde 2400 mg) ibuprofen kullanımının arteriyel trombotik olayların (örn. miyokard enfarktüsü ya da inme (felç)) riskinde küçük bir artış ile ilişkili olabileceğini göstermektedir. Eğer kalp veya damar hastalıklarınız varsa, önceden inme geçirdiyseniz veya bu gibi durumlar için risk taşıdığınızı düşünüyorsanız (örneğin yüksek tansiyon, yüksek kolesterol veya şeker hastalığınız var ise ya da sigara içiyorsanız), tedavinizi doktorunuz veya eczacınız ile görüşmelisiniz
2. Kontrol altına alınmayan hipertansiyon, konjestif kalp yetmezliği (NYHA II-IlI), mevcut iskemik kalp hastalığı, periferik arter hastalığı ve/veya serobrovasküler hastalığı olan hastalar, sadece dikkatli bir değerlendirme sonrasında ve yüksek dozlardan (örn. günde 2400 mg) kaçınarak ibuprofen ile tedavi edilmelidirler.
3. Özellikle yüksek dozlarda ibuprofen (2400 mg/gün) kullanımı gerektiğinde, kardiyovasküler olaylara yönelik risk faktörleri olan (örn. hipertansiyon, hiperlipidemi, diyabet, sigara) hastalarda uzun süreli bir tedavi başlatılmadan önce de dikkatli değerlendirme yapılmalıdır.
4. Bütünüyle ele alındığında epidemiyolojik çalışmalar, düşük doz ibuprofenin (örn. günde 1200 mg az), miyokard enfarktüsü riskinde artış ile ilişkili olabileceğini düşündürmemektedir.
5. ibuprofen ve benzeri NSAİ ilaçlar uzun süreli (süreğen) kullanıldığında, önceden bu türlü bir hastalık geçirilmemiş olsa bile, mide-bağırsak kanalında ülserler, kanama ve delinme oluşabilmektedir. Bu türlü istenmeyen etkilerin ortaya çıkma riski; daha önce böyle bir hastalık geçirmiş olanlarda, yaşlı kişilerde, yüksek ilaç dozlarında ve tedavi süresi uzadıkça artmaktadır.
6. Eldeki verilerin klinik olarak ekstrapolasyonu ile ilgili belirsizlikler bulunmasına rağmen, ibuprofenin uzun süreli ve sürekli kullanımının, düşük doz asetilsalisilik asidin kardiyoprotektif etkisini azaltabileceği olasılığı göz ardı edilemez.

Kısırlığa neden olur mu?

Fransız ve Danimarkalı araştırmacıların yayımladığı bir makaleye göre, ibuprofen yoğun olarak kullanıldığında testosteron hormonu üretiminin etkilendiği, bunun üzerine de ileri yaşlarda iktidarsızlık, depresyon ve kas kaybına yol açtığı iddia edildi.

Dolayısıyla, ibuprofen etken maddeli ilaçların uzun süre kullanılması erkeklerde kısırlık ve iktidarsızlığa yol açabiliyor. Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi’nin (FDA) ibuprofen etken maddeli ilaçların yan etkileriyle ilgili 2002’de uyarı yayımladığı ortaya çıktı. Buna göre, bu tür ilaçların 10 günden çok alınmaması gerekiyor.

Kullanım dozu

Tablet formu için:
Maksimum günlük doz 1200 mg’dır.  Etkili olabilen en düşük doz kullanılması tavsiye edilir.

Şurup formu için:
Tablet kullanamayacak kişiler ve 6 aydan büyük çocuklar için şurup formu kullanılır. Çocuğunuzun yaşı , kilosu, tanısı ve varsa özel başka durumlarına göre belirlediği doz ve sıklıkta kullanmalısınız.

Yetişkinlerin çocuklara özel üretilmiş olan şurup formundaki ibuprofeni gelişigüzel kullanmaları tedavinin başarısızlığına veya olası başka sorunlara neden olabilir. 

Covid-19 tedavisinde kullanımı

Hem parasetamol hem de ibuprofen, grip benzeri belirtiler gösterenler kişilerde ateşi düşürüyor. Bu yüzden Covid-19 ilk ortaya çıktığı dönemde ibuprofen ve parasetamol Covid-19’a karşı tavsiye edildi.

Fakat ibuprofen ve diğer NSAID ilaçların (Steroid Olmayan Anti-inflamatuar İlaçlar) herkes için uygun olmadığı ve özellikle astım, kalp ve dolaşım sorunları olan kişilerde yan etkiler ortaya çıkarabildiği biliniyor.

İngiltere Ulusal Sağlık Sistemi NHS‘in resmi internet sitesinde daha önce hastalara hem parasetamol hem de ibuprofen öneriliyordu. Ancak kurum bir süre sonra bu tavsiyesini değiştirerek şu açıklamada bulundu:

“Halihazırda iboprufenin koronavirüsü daha da ağırlaştırabileceğine dair güçlü bir bulgu olmamasına rağmen, doktorunuz size aksini söylemedikçe, koronavirüs semptomları için parasetamol alın.”

ibuprofen etken maddeli ilaç örnekleri

ibuprofen-PF 800 mg/8 ml I.V. infüzyonluk çözelti (Kas içine uygulanır.)

NUROFEN COLD & FLU 200 mg / 30 mg film kaplı tablet (Ağızdan alınır.)